در سال‌های اخیر، وضعیت محیط زیست در کشورهای جنوب شرق آسیا توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده است. با توسعه اقتصادی سریع، این کشورها با مجموعه‌ای از چالش‌های زیست محیطی روبرو هستند و در عین حال تلاش‌های مثبتی را در زمینه حفاظت از محیط زیست انجام می‌دهند. از یک سو، مسائل زیست محیطی به طور فزاینده‌ای برجسته می‌شوند. رشد سریع جمعیت و صنعتی شدن منجر به تخریب شدید محیط زیست شده است. آلودگی هوا یک مشکل جدی در بسیاری از شهرها است. به عنوان مثال، در برخی مناطق صنعتی، کارخانه‌ها مقادیر زیادی گازهای زائد منتشر می‌کنند که باعث کاهش کیفیت هوا می‌شود. آلودگی آب نیز شایع است. برخی از کارخانه‌ها فاضلاب را مستقیماً به رودخانه‌ها و دریاچه‌ها تخلیه می‌کنند و منابع آب را آلوده کرده و بقای موجودات آبزی را تهدید می‌کنند. علاوه بر این، جنگل‌زدایی با سرعت هشداردهنده‌ای در حال وقوع است. به منظور دستیابی به منافع اقتصادی، مساحت زیادی از جنگل‌ها قطع می‌شوند که منجر به از دست رفتن تنوع زیستی و فرسایش خاک می‌شود. اما از سوی دیگر، کشورهای جنوب شرق آسیا فعالانه در حال اتخاذ اقداماتی برای رسیدگی به مشکلات زیست محیطی هستند. بسیاری از کشورها به اهمیت حفاظت از محیط زیست پی برده‌اند و سیاست‌ها و قوانین مربوطه را تدوین کرده‌اند. به عنوان مثال، سنگاپور با تجربه غنی خود در مدیریت محیط زیست، از طریق مقررات سختگیرانه و مدیریت کارآمد، پیشرفت‌های قابل توجهی در کیفیت هوا و استفاده از منابع آب به دست آورده است. همچنین سیاست‌هایی مانند "برنامه سبز سنگاپور 2030" را برای ترویج فضای سبز شهری و زندگی پایدار توسعه داده است. اندونزی، به عنوان بزرگترین کشور مجمع‌الجزایری در منطقه، با چالش‌های زیست محیطی جدی روبرو است، اما در حال اقدام نیز هست. چندین اداره مسئول مدیریت محیط زیست هستند و سیاست‌هایی در زمینه توسعه پایدار و مدیریت منابع آب تدوین شده است. اگرچه سیستم حقوقی زیست محیطی آن نیاز به به‌روزرسانی دارد، اما متعهد به ترویج تحول انرژی و توسعه اقتصاد سبز است. ویتنام با توسعه اقتصادی سریع خود، به حفاظت از محیط زیست نیز توجه دارد. وزارت منابع طبیعی و محیط زیست رهبری اجرای مجموعه‌ای از سیاست‌های زیست محیطی، از جمله "استراتژی ملی حفاظت از محیط زیست برای سال 2020 با چشم‌انداز 2030" را بر عهده دارد. با این حال، اجرای این سیاست‌ها با مسائلی مانند ناسازگاری سیاست‌ها و روش‌های تصمیم‌گیری با مشکل مواجه است. تایلند دارای یک اقتصاد متنوع است و با مسائل زیست محیطی مختلفی روبرو است. سیستم مدیریت محیط زیست آن شامل چندین نهاد است و سیاست‌های زیست محیطی در برنامه‌های مربوطه توزیع شده است. این کشور متعهد به حفاظت از منابع طبیعی است و در تلاش است تا در آینده به انتشار خالص صفر برسد. مالزی که از توسعه اقتصادی خوبی برخوردار است، با چالش‌های زیست محیطی نیز روبرو است. وزارت انرژی، علوم، فناوری، محیط زیست و تغییرات آب و هوا و سایر ادارات مسئول مدیریت محیط زیست هستند و سیاست‌های زیست محیطی که جنبه‌های مختلفی مانند آموزش محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی را پوشش می‌دهد، تدوین شده است. این کشور در آینده بر ترویج اقتصاد چرخشی تمرکز دارد. میانمار که در دوره تحول اقتصادی قرار دارد، از نظر منابع غنی است و به حفاظت از محیط زیست نیز متعهد است. وزارت منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست مسئول مدیریت محیط زیست است، بسیاری از کنوانسیون‌های حفاظت از محیط زیست را امضا کرده و سیاست‌هایی مانند ممنوعیت صادرات الوار را تدوین کرده است. علاوه بر تلاش‌های کشورهای جداگانه، همکاری منطقه‌ای نیز در حال تقویت است. انجمن ملل آسیای جنوب شرقی (آسه آن) از طریق رویکرد "جامعه شناختی"، از جمله ایجاد نهادهای مربوطه، صدور اعلامیه‌ها و برنامه‌های عملیاتی، در حال ترویج حکمرانی آب و هوا است. این سازمان متعهد به افزایش آگاهی عمومی در مورد تغییرات آب و هوایی و اتخاذ اقدامات جامع برای رسیدگی به آن است. علاوه بر این، "توافقنامه آسه آن در مورد آلودگی مه فرامرزی" با هدف کاهش آتش‌سوزی‌های جنگلی و مشکلات مه از طریق به اشتراک گذاشتن اطلاعات، همکاری فنی و ایجاد ظرفیت است. در زمینه مالی سبز، کشورهای جنوب شرق آسیا نیز در حال بررسی مسیرهای جدید هستند. به عنوان مثال، کشورهای بیشتری در حال ترویج توسعه مالی سبز برای حمایت از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست هستند. با ارائه حمایت مالی برای پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر، پروژه‌های صرفه‌جویی در انرژی و پروژه‌های حفاظت از محیط زیست، مالی سبز نقش مهمی در ترویج توسعه پایدار ایفا می‌کند. در نتیجه، کشورهای جنوب شرق آسیا با چالش‌های زیست محیطی شدیدی روبرو هستند، اما آنها همچنین فعالانه در حال اتخاذ اقداماتی برای رسیدگی به این مسائل هستند. از طریق تدوین و اجرای سیاست‌ها و قوانین، تقویت مدیریت محیط زیست، ترویج همکاری منطقه‌ای و توسعه مالی سبز، این کشورها به تدریج در حال حرکت به سمت مسیر توسعه پایدار هستند. با این حال، هنوز راه درازی در پیش است و تلاش‌های مستمر برای دستیابی به تعادل بین توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست مورد نیاز است. تنها با همکاری می‌توانیم آینده‌ای زیبا و پایدار را برای جنوب شرق آسیا تضمین کنیم.
